Machine onderhoud

Uit BulkWiki
Share/Save/Bookmark
Ga naar: navigatie, zoeken

Stel een vraag over machine onderhoud op BulkForum
Stel een vraag over machine onderhoud op BulkForum



Onderhoud is het totaal van activiteiten dat als doel heeft het in "een aanvaardbare conditie" houden of terugbrengen van machines, gebouwen (zoals woningen, kantoorpanden etc.), verkeersinfrastructuur, computerprogramma's, natuur enz. teneinde de functionaliteit van het te onderhouden goed te borgen. Het vastgoed op zich is vaak niet het doel van onderhoud, maar wel wat het vastgoed voor de mens en de maatschappij kan betekenen. Als het vastgoed zelf wél het onderwerp is van onderhoud is er bijna altijd sprake van een (rijks-)monument.

Inhoud

Soorten onderhoud (voornamelijk vastgoed, installatie technisch)

Categorieën onderhoud aan complex vastgoed en de vastgoedeigen installaties zijn:

  • Service onderhoud (SO): het (vaak uitsluitend) onderhouden op basis van geregistreerde klachten. Deze vorm is heel duur vanwege het onvoorspelbare karakter en de overdaad aan communicatie in verhouding tot de geleverde onderhoudsactiviteiten. De term "service" verdoezelt hier dat het gaat om achter de feiten aan lopen. Wat als een service (voor de klant) wordt gezien is eigenlijk een probleem (van de klant) terugdraaien of oplossen. Voorkomen is (voor die klant) veel beter.
  • Periodiek onderhoud (PO): Onderhoud dat uitgevoerd wordt volgens een bepaald onderhoudsschema. Dit soort onderhoud is vooral controlerend van aard.
  • Gebruiksafhankelijk onderhoud (GAO): Onderhoud dat wordt uitgevoerd op basis van het aantal gebruiksuren. Dit soort onderhoud is veelal controlerend en herstellend (periodiek vervangen van onderdelen). Een goed voorbeeld van gebruiksafhankelijk onderhoud is onderhoud aan liftinstallaties. Deze vorm van onderhoud is na een aantal onderhoudscontroles zeer goed voorspelbaar (het gedrag van de installatie wordt dan als continu aangenomen.
  • Toestand afhankelijk onderhoud (TAO): Onderhoud op basis van vooraf gestelde criteria. Als voorbeeld een vooruit werkende inspectie of meting (periodiek controleren van kritische parameters). Zo'n korte inspectie kan opgevolgd worden door uitgebreider onderhoud na overschrijden van belangrijke grenswaarden. TAO is een planmatig soort onderhoud, kritieke parameters controlerend en pas bij noodzaak planmatig herstellend (conditie afhankelijk vervangen van onderdelen). Deze vorm van onderhoud heeft een zeer hoge voorspelbaarheid vanwege de controles.
  • Defect afhankelijk onderhoud (DAO): Onderhoud dat uitgevoerd wordt zodra defecten of storingen optreden. Dit onderhoud is herstellend (vervanging of reparatie van defecte onderdelen en/of corrigeren van afstellingen). Dit is vergelijkbaar met klachtenonderhoud, echter hier kunnen de defecten ook gemeld worden door automatische systemen of door de eigen technische diensten en beheerders. De voorspelbaarheid van het onderhoud is laag.

Soorten onderhoud (Software)

Categorieën onderhoud aan software of applicaties zijn:

  • Adaptief onderhoud gaat over het aanpassen vanwege externe ontwikkelingen;
  • Additief onderhoud gaat over het aanpassen vanwege nieuwe of aangepaste functionele eisen;
  • Correctief onderhoud gaat over het herstellen van geconstateerde fouten;
  • Perfectief onderhoud is het verbeteren van de prestaties of de kwaliteit;
  • Preventief onderhoud zorgt er voor dat fouten worden voorkomen.

Onderhoud en Strategie

De keuze van een goed onderhoudssysteem is bij voorkeur een onderhoudssysteem waarbij voorspelbaarheid zo hoog mogelijk ligt. Dit soort onderhoud leidt (voor de eigenaar) tot lagere onderhoudslast met lagere kosten en een hogere voorspelbaarheid van "fouten" die kunnen optreden in het gebouw, een goed of een systeem. Voor de gebruiker (de klant, de huurder of de bewoner) leidt de keuze voor een goed onderhoudssysteem tot een betrouwbaarder, veiliger en bruikbaarder gebouw. Wanneer ook de eisen, die de overheid stelt aan nieuwbouw, in het kader van duurzaamheid en energiehuishouding worden meegenomen leidt het ook tot een duurzamer gebouw.

Goed onderhoud verhoogt de bruikbaarheid, de betrouwbaarheid (dus de functionaliteit van het gebouw). Daarnaast verhoogt goed onderhoud de veiligheid en de gezondheid van het gebouw en daarmee indirect de gebruiker. Goed onderhoud verlaagt de gebruikerslasten van het vastgoed, omdat voorspelbaar onderhoud er voor zorgt dat ook de inzet van middelen te plannen is. Het beste voorbeeld is dat van de tl-lampen.

tl-lampen gaan een aantal branduren mee. Dat betekent dat gemiddeld iedere tl-lamp gedurende bijvoorbeeld 2500 uur kan branden. Nu zijn er drie mogelijkheden om daar mee om te gaan:

  1. vervanging op basis van klachten: als een lamp kapot gaat;
  2. systematische vervanging op basis van een van te voren ingeschat moment;
  3. statistische vervanging op basis van een van te voren ingenomen standpunt over de eerste storing en de daarop volgende vervangingshandeling. In situatie 1 wordt door een (niet noodzakelijk deskundige) medewerker van de organisatie iedere lamp vervangen die kapot gaat. Dan komt er eerst een klacht, die naar de medewerker wordt gestuurd, daarna gaat de medewerker een lamp halen en meldt zich bij de betreffende klager en vervangt daar de lamp. De technische medewerker meldt de klacht gereed en de klager is weer tevreden. Het aantal uren dat gemoeid is met de communicatie en voorbereiding is vele malen groter dan dat er uren op gaan aan het verhelpen van de storing. Op den duur zijn alle lampen tenminste één keer en sommige misschien wel twee keer vervangen. Er is geen overzicht over de staat van iedere lamp. Omdat de klagers iedere keer alleen maar klagen kan dit ook ten koste van de sfeer gaan. Als er een periode waarin veel lampen in een korte tijd achter elkaar kapot gaan dan ontstaat mogelijk een onhoudbare situatie. In situatie 2 worden alle lampen in één keer vervangen na een bepaalde, vaste periode. Enerzijds is dat efficiënt. Anderzijds vervangt met veel lampen die nog niet aan het einde zijn van hun technische levensduur. In situatie

3 worden de lampen in de gaten gehouden. Als er één stoort kan er mee volstaan worden één lamp te vervangen, maar bij de tweede of de derde storing aan de lampen (en zeker als dat vlug na de eerste storing is) kan men de lampen alsnog systematisch gaan vervangen. In deze situatie is sprake van een leermoment. Het wordt duidelijk hoe de lampen zich gedragen en er kan een berekening worden gemaakt van het meest geijkte moment om alle lampen te vervangen. Op die manier wordt de discussie van de te vroeg vervangen lampen vermeden. Anderzijds wordt vermeden dat er veel klachten komen.

Slecht onderhoud, een voorbeeld

Hoe snel slecht onderhoud ingrijpt, bleek wel uit een golf van publicaties in Nederland in februari 2007 over bussen van openbaarvervoerbedrijven. Relatief veel bussen werden door de politie van de weg gehaald vanwege ernstige gebreken en diverse chauffeurs uitten hun verontrusting over de staat van onderhoud. Als een belangrijke oorzaak kwam het systeem van openbare aanbesteding van vervoerslicenties ter sprake. Door dat systeem zien overheid en vervoersbedrijven zich gedwongen tot het uiterste te bezuinigen. Ook komt slecht onderhoud nogal eens ter sprake bij woningen of zelfs hele buurten die verloederen.