Zekeringen

Stel een vraag over zekeringen op BulkForum

---

Symboolvoorstelling

Smeltzekering die veel voorkomt in elektrische apparaten

Schematische tekening van het binnenste van een smeltveiligheid.

Autozekeringen

Smeltveiligheid met houder

Smeltveiligheid is de formele naam voor een elektrische zekering in de volksmond ook wel stop of plomb (Vlaanderen) genoemd, zoals die bijvoorbeeld in verdeelinrichtingen wordt toegepast, in woningen ook (enigszins verouderd) stoppenkast genoemd.

Smeltveiligheden komen voor in veel elektrische apparatuur, in auto's en in woonhuizen, al vindt men daar tegenwoordig meestal zekeringautomaten, naast aardlekschakelaars / verliesstroomschakelaars.

Zekeringen kunnen in 3 grote "hoofdgroepen" worden ingedeeld:

1. hoogspanning, hoofdzakelijk beheerst door VDE 0670
2. laagspanning, hoofdzakelijk beheerst door VDE 0636
3. apparaatzekeringen, (ten onrechte vaak glaszekeringen genoemd)hoofdzakelijk beheerst door VDE 0820

Werking

Een smeltveiligheid bestaat uit een elektrisch geleidende band of draad van koper, zilver of (wanneer het kleine stroomsterktes betreft) van een koperlegering, meestal in een gesloten huis van keramiek (steatit) of voor kleine zekeringen glas of kunststof vaak gevuld met een blusmiddel (zand).

Gekleurde verklikker

Achteraan de smeltveiligheid zit de verklikker met daarachter een klein veertje. De verklikker is gekleurd, zodat de gebruiker kan zien voor welke maximale stroom hij geschikt is.

• Roze is 2 ampère.
• Bruin is 4 ampère.
• Groen is 6 ampère.
• Rood is 10 ampère.
• Grijs is 16 ampère.
• Blauw is 20 ampère.
• Geel is 25 ampère.
• Zwart is 35 ampère.
• Wit is 50 ampère.
• Koper is 63 ampère.

In Nederland is 16 ampère de grootste stroom die gebruikt mag worden in woonhuizen. Hogere smeltveiligheden zijn er dan ook niet toegestaan.

Zodra om welke reden dan ook een te grote stroom gaat lopen, bijvoorbeeld door kortsluiting, wordt door de elektrische weerstand de geleidende draad zodanig verhit dat deze smelt. Hierdoor wordt het elektrisch contact verbroken en het veertje achter de verklikker drukt deze naar buiten zodat meteen te zien is dat de zekering is doorgebrand. De stroomsterkte waarbij dit gebeurt (de zgn. "aanspreekstroom") is minstens 6 % hoger dan de stroomwaarde die is aangegeven op de smeltveiligheid zelf.

Aanduidingen op zekeringen

Voorbeelden:

• TT 250/0,1: dit is een supertrage zekering voor een nominale stroom van ten hoogste 0,1 ampère en een maximale spanning van 250 volt.
• T 250/1,6A: dit is een "trage" zekering (reageert niet op kortstondige overbelasting) voor maximaal 250 volt, die bedoeld is om continu een stroom van 1,6 ampère of lager te laten vloeien en bij overschrijding van deze stroom gedurende een bepaalde tijd aan te spreken.
• M 250/0,5A: dit is een "middeltrage" zekering voor maximaal 250 volt. Het aanspreekgedrag zit tussen de trage en de snelle karakteristiek in.
• F 250/300mA: dit is een "snelle" zekering voor maximaal 250 volt en stromen niet hoger dan 300 mA.
• FF 250/62mA: dit is een "supersnelle" zekering voor maximaal 250 volt en stromen niet hoger dan 62 mA, speciaal voor elektronische regelaars.

De standard IEC 60127 voorziet 4 types van zekeringen: FF, F, T, TT. Ieder type is gedefinieerd volgens de tijd nodig om 10x de nominale stroom uit te schakelen.

1. FF (very Fast), < 1 ms
2. F (Fast), 1-10 ms
3. T (SlowBlow), 10-100 ms
4. TT (Very slow acting), 100 ms - 1 s

Er bestaan algemeen 3 types van zekeringen :

• Type A: De zekering ultra-snel voor de bescherming van halfgeleiders.
• Type B: De zekering voor algemeen gebruik (zekering gG)
• Type C: De zekering motoren (zekering aM) wordt gebruikt om de motoren te beschermen tegen kortsluiting.